De dienst Werk voor Sociale Wederaanpassing werd opgericht op 22 oktober 1922 als een preventieve dienst voor bijstand aan landlopers. Dankzij het werk “l’Hospitalité” en zijn twee opvangtehuizen, alsook de Commissies voor Openbare Onderstand, kon de vzw WSW beginnen met de sociale dienstverlening, de tewerkstelling en de sociale begeleiding naar het opnemen van een normaal leven in de maatschappij waarin de landlopers het recht hadden te leven.
In 1924 erfde de vzw WSW de voogdij van de vrijgelaten veroordeelden en werkte aan hun sociale reïntegratie. Het gaat hier om een waakzame en begrijpelijke voogdij ten aanzien van gedetineerden die in voorlopige of voorwaardelijke vrijheid worden gesteld en hun domicilie hadden in de Brusselse Agglomeratie.
Dus, het WSW, oorspronkelijk opgericht om zich bezig te houden met landlopers, bedelaars en mentale zieken, werd twee jaar na haar oprichting en op aanvraag van de penitentiaire autoriteiten een postpenitentiaire dienst.
In 1930, wordt de wet “sociaal verweer” van kracht en wordt het WSW aangesteld door dezelfde autoriteiten om te zetelen als raadgevend lid in de Commissie ter Bescherming van de Maatschappij van de gevangenis van Vorst en als beraadslagend lid in de Commissie voor Gewoontemisdadigers.
Met de inwerkingtreding van de nieuwe wet betreffende de voorlopige invrijheidstelling van 1 maart 1999 en het samenwerkingsakkoord tussen het Ministerie van Justitie en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) worden de begeleidingen van de voorwaardelijke invrijheidsgestelden, gedaan door privé diensten zoals het WSW, overgedragen aan de justitieassistenten van de Justitiehuizen.
Sinds 1999 legde de vzw WSW zich toe op een programma van sociale permanenties in de gevangenis van Vorst/Berkendael en sinds december 2000 in de gevangenis van Sint-Gillis; dit in samenwerking met andere vzw’s.
De erkenning van ons werk als hulpdienst aan justitiabelen groeit, in bijzonder bij de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommisie van Brussel-Hoofdstad die een nieuwe reglementering uitwerkt. Tijdens het jaar 2005 werd het dossier voor het verkrijgen van de erkenning als hulpdienst aan justitiabelen ingediend. Naast de verandering van de subsidiëringsperiodes, komen er ook kwaliteitsnormen in verband zowel met de opdrachten als met de architectuur van de lokalen; we moeten eraan beantwoorden om de erkenning te verkrijgen, noodzakelijk voor de goede werking van onze VZW.
Maart 2006 was een belangrijke periode voor de vzw WSW. De opdrachten waarvan sprake in de statuten klopten niet meer met het werk van de professionelen van de vzw WSW en stemden niet meer overeen met het samenwerkingsakkoord. Daarom besliste de Raad van beheer de opdrachten als volgt te wijzigen: ”Haar opdracht is een psychosociale hulp te verlenen aan personen die een gerechtelijk parcours hebben of hebben gehad, alsook aan hun naasten”. Deze wijziging werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 16 mei 2007.
In maart 2009 werd de vzw WSW ook erkend als schuldbemiddelingsdienst.
In maart 2009 werd de vzw WSW door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie erkend als schuldbemiddelingsdienst en verkreeg ze een aansluitingslicentie, die werd hernieuwd in december 2014 en geldig is tot 31 december 2020.